7 نکته در چیدمان اصولی دکوراسیون مطب

با توجه به اینکه امروزه مطب‌ها در دسته‌ی فضاهای اجتماع گریز قرار می‌گیرند (یعنی فضایی که تمایل به ماندن در آن کم است)، شناخت اصولی که کیفیت اجتماع پذیری فضاهای عمومی را افزایش می‌دهد (فضایی که تمایل به گذراندن اوقات در آن بیشتر است)، اهمیت بسیاری دارد. توجه نکردن به این موارد از اصلی‌ترین عوامل اجتماع گریز بودن این فضاها محسوب می‌شود. هدف ما در این مقاله بررسی عواملی است که به بهبود طراحی اصولی فضای مطب می‌پردازد و کیفیت فضا را افزایش می‌دهد.

تاثیر معماری بر محیط

ادراک محیط براساس اطلاعات محیطی از طریق حواس پنجگانه به شخص انتقال می‌یابد. اصولا امروزه در معماری خیلی از حواس بهره نمی‌گیریم و یا معمار، کاری نمی‌کند که حواس کاربر درگیر فضا شود. ما امروزه به معماری رسیده‌ایم که غالبا ارتباط عملکردی، عبوری و استیصالی صرف است و کاربر کمتر ارتباط معنایی و عاطفی با فضا برقرار می‌کند. همان گونه که ادوارد هال می‌‌گوید:

انعطاف و سازگاری بین فرم و عملکرد با نیازها، باید به گونه‌ای باشد تا افراد درگیر فضا شوند.

بنابراین فضا را به دو گونه می‌توان در نظر گرفت:

• فضاهای اجتماع گریز مانند: مطب پزشک، سالن‌های انتظار و ادارات
• فضاهای اجتماع پذیر مانند: کافه، رستوران، سینما و استادیوم

عواملی که در فضاهای معماری تاثیرگذار است را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:

• عوامل تشویق کننده: شامل بافت، نورپردازی، عناصر معماری طراحی شده و چیدمان فضا
• عوامل بازدارنده: شامل فضاهای یکنواخت، بکارگیری حداقل عناصر طراحی، تاریکی و...

هدف ما در این مقاله این است که بررسی کنیم چگونه می‌توان کیفیت فضای مطب را که یک فضای اجتماع گریز است افزایش دهیم. عوامل موثر عبارت است از:

استفاده از گیاهان در مطب

عطر و رنگ گیاهان یکی از عواملی است که می‌تواند باعث ایجاد حس آرامش در بیماران شود. اما باید توجه داشت که بدون آگاهی، هر نوع گل و گیاهی را نمی‌توان در هر مطبی مانند مطب پوست استفاده کرد؛ که این خود مبحثی است که باید جداگانه به آن پرداخت.

طراحی فضای کار منشی

در اکثر مطب‌ها به فضای کار منشی پرداخته نمی‌شود و برای منشی میزی معمولی در نظر می‌گیرند که احتمالا آشفتگی وسایل روی میز را نیز نشان می‌دهد که چندان زیبا نیست. علاوه بر آن منشی قرار است ساعات طولانی از این فضا استفاده کند. بنابراین بهتر است که فضایی را برای راحتی او طراحی کرد. از آنجا که پذیرش یک مطب می‌تواند تاثیر مهمی روی دکوراسیون مطب داشته باشد، برای شاخص کردن پذیرش و تمایز دادن آن از دیگر بخش‌ها می‌توان از متریال یا رنگی متفاوت استفاده کرد و نورپردازی خاصی نیز بکار گرفت.

توجه به نحوه چیدمان مبلمان در مطب پزشک

برای داشتن فضایی راحت و اجتماع‌پذیر بهتر است که چیدمان فضای انتظار به گونه‌ای باشد که تداعی کننده‌ی فضای خانه باشد و محیطی صمیمی و دوستانه ایجاد کند. هم‌چنین طراحی باید به‌گونه‌ای باشد که افراد در حوزه حرارتی یکدیگر قرار نگیرند، زیرا این امر احساس مطلوبی ایجاد نمی‌کند. آسایش حرارتی موضوعی است که توجه به آن باعث بهبود شرایط حرارتی می‌شود. طبق تعریف اشری آسایش حرارتی وضعیتی ذهنی است که دلالت بر حالت روانی و فیزیولوژیکی دارد و بیانگر میزان رضایت فرد از محیط است. به‌خصوص که در این روزها به علت کرونا توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی و تهویه مناسب در فضا‌های سربسته امری حیاتی است.

جداسازی بخش معاینه بیمار از فضای کار

استفاده از پارتیشن برای جدا کردن بخش معاینه بیمار از فضای کاری پزشک مورد دیگری است که می‌تواند باعث ایجاد حس راحتی در بیمار شود. علاوه بر آن توجه به مبلمان داخلی و استفاده از رنگ های مناسب نیز بی‌تاثیر نیست.

ایجاد نور مناسب و کافی در فضای مطب پزشک

همان‌ طور که می‌دانید نور و روشنایی اولین شرط برای ادراک محیط می‌باشد. توجه به روشنایی و نحوه نورپردازی برای فضاهای داخلی به خصوص مطب‌ها از اهمیت بسیاری برخوردار است. باید توجه کرد کم یا زیاد شدن نور کیفیت فضایی متفاوتی ایجاد می‌کند. کم نور بودن محیط باعث ایجاد افسردگی و پرنور بودن آن باعث ایجاد هیجان می‌شود که هیچ یک مناسب فضای مطب نیستند. بنابراین بهتر است نورپردازی فضای مطب به صورت ملایم و غیر مستقیم باشد تا برای مطب‌ها که اغلب مکان‌هایی پر استرس هستند، فضایی آرامش‌بخش ایجاد کند. اما نباید آنقدر کم نور باشد که باعث اذیت شدن چشم شود و دید و تسلط منشی نسبت به فضا از دست برود.

استفاده از رنگ‌های مناسب در فضای مطب

رنگ‌ها دارای وزن ادراکی هستند و در طراحی داخلی بسیار تاثیرگذار می‌باشند؛ به خصوص در فضاهای درمانی باید توجه داشت که استفاده از رنگ‌های گرم مانند زرد و نارنجی باعث می‌شود هیجان و استرس بیمار افزایش یابد، بنابراین بهتر است که در فضاهای درمانی از رنگ‌های سرد مانند سفید، آبی و... استفاده کنیم تا باعث آرامش بیمار و تسکین‌دهنده درد او باشد. خوب است بدانیم که با کمک رنگ‌ها می‌توان مشخصات ادراکی و آثار روانی فضا را تغییر داد.

انتخاب کفپوش مناسب برای مطب پزشک

کفپوش فضاهای درمانی باید به گونه‌ای باشد که به آسانی قابل شست و شو باشد. این درست نیست که برای کمتر نشان دادن آلودگی‌ها، از کفپوش‌های تیره استفاده کنیم. مطب‌ها جزء فضاهایی هستند که همیشه باید تمیز باشند، بنابراین توصیه می‌شود از کفپوش‌های روشنی که به راحتی پاک می‌شوند استفاده شود.

همه‌ی ما می‌دانیم که اولین اولویت برای مراجعه به یک پزشک، مهارت و تخصص او می‌باشد. اما باید توجه داشت که معیارهای دیگری نیز هستند که می‌توانند میزان مراجعه به یک مطب را تحت تاثیر قرار دهند؛ هرچند این معیارها، به صورت غیر مستقیم روی نظر بیماران تاثیر خواهد داشت چرا که هیچ کس زیبایی یک مطب را اولویت مراجعه به آن قرار نمی‌دهد، اما اگر چیزی هم در این رابطه گفته نشود به صورت کلی می‌تواند دید بیماران را تحت تاثیر قرار دهد.

همان‌طور که پیش‌تر گفته شد بهره‌گیری از حواس پنج‌گانه باعث می‌شود شما ارتباط بهتری با محیط اطراف خود برقرار کنید. در مطب‌ها استفاده از گیاهان، حواس بویایی و بینایی و استفاده از رنگ‌ها و متریال مناسب، حس لامسه شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

شما برای آنکه بتوانید موارد گفته شده برای بهبود کیفیت فضا را در مطب خود اجرا کنید به مهارت‌های یک طراح نیاز خواهید داشت. شاید فکر کنید مشاوره گرفتن از یک طراح برای انتخاب مطب و مکان آن کار بیهوده‌ای باشد اما مسئله اینجا است که حضور یک طراح در کنار شما باعث می‌شود تا آسان‌تر مکانی مناسب با خواسته‌هایتان پیدا کنید و از فضای موجود حتی اگر کوچک هم باشد بهترین استفاده را بکنید.